8. Sınıf Yeni Türkçe Müfredatı Kazanım ve Açıklamaları (2017)

T.8.1. DİNLEME/İZLEME

T.8.1.1. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların gelişimi ve sonucu hakkında tahminde bulunur.
T.8.1.2. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen bilmediği kelimelerin anlamını tahmin eder.
     Öğrencilerin kelime anlamlarına yönelik tahminleri ile sözlük anlamlarını karşılaştırmaları sağlanır.
T.8.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini özetler.
T.8.1.4. Dinledikleri/izlediklerine yönelik sorulara cevap verir.
T.8.1.5. Dinlediklerinin/izlediklerinin konusunu tespit eder.
T.8.1.6. Dinlediklerinin/izlediklerinin ana fikrini/ana duygusunu tespit eder.
T.8.1.7. Dinlediklerine/izlediklerine yönelik farklı başlıklar önerir.
T.8.1.8. Dinlediği/izlediği hikâye edici metinleri canlandırır.
T.8.1.9. Dinlediklerinde/izlediklerinde tutarlılığı sorgular.
T.8.1.10. Dinledikleriyle/izledikleriyle ilgili görüşlerini bildirir.
T.8.1.11. Dinledikleri/izledikleri medya metinlerini değerlendirir.
     Medya metinlerinin amacını ve kaynağını sorgulamaları sağlanır.
T.8.1.12. Dinlediklerinde/izlediklerinde başvurulan düşünceyi geliştirme yollarını tespit eder.
     Düşünceyi geliştirme yollarından örneklendirme, tanık gösterme ve sayısal verilerden yararlanma belirlenir.
T.8.1.13. Konuşmacının sözlü olmayan mesajlarını kavrar.
T.8.1.14. Dinleme stratejilerini uygular.
     Seçici, yaratıcı, eleştirel, empati kurarak, not alarak dinleme gibi yöntem ve teknikleri uygulamaları sağlanır.


T.8.2. KONUŞMA

T.8.2.1. Hazırlıklı konuşma yapar.
     a) Öğrencilerin düşüncelerini mantıksal bir bütünlük içinde sunmaları, görsel, işitsel vb. destekleyici materyaller kullanmaları, sunu hazırlamaları sağlanır.
     b)Öğrenciler araştırma sonuçlarını sempozyum, panel, forum vb. ortamlarda sunmaya teşvik edilir.
T.8.2.2. Hazırlıksız konuşma yapar.
T.8.2.3. Konuşma stratejilerini uygular.
     Yaratıcı, güdümlü, empati kurma, tartışma, ikna etme ve eleştirel konuşma gibi yöntem ve tekniklerinin kullanılması sağlanır.
T.8.2.4. Konuşmalarında beden dilini etkili bir şekilde kullanır.
T.8.2.5. Kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.
T.8.2.6. Konuşmalarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.
T.8.2.7. Konuşmalarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.

T.8.3. OKUMA

Akıcı Okuma

T.8.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.
T.8.3.2. Metni türün özelliklerine uygun biçimde okur.
     Öğrencilerin seviyelerine uygun, edebî değeri olan şiirleri ve kısa yazıları türünün özelliğine göre okumaları ve ezberlemeleri sağlanır.
T.8.3.3. Farklı yazı karakterleri ile yazılmış yazıları okur.
T.8.3.4. Okuma stratejilerini kullanır.
     Göz atarak, özetleyerek, not alarak, tartışarak ve eleştirerek okuma gibi yöntem ve teknikleri kullanmaları sağlanır.

Söz Varlığı

T.8.3.5. Bağlamdan yararlanarak bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.
     a) Öğrencilerin tahmin ettikleri kelime ve kelime gruplarını öğrenmek için sözlük, atasözleri ve deyimler sözlüğü vb. araçları kullanmaları sağlanır.
     b) Öğrencinin öğrendiği kelime ve kelime gruplarından sözlük oluşturması teşvik edilir.
T.8.3.6. Deyim, atasözü ve özdeyişlerin metne katkısını belirler.
T.8.3.7. Metindeki söz sanatlarını tespit eder.
     Benzetme (teşbih), kişileştirme (teşhis), konuşturma (intak) ve karşıtlık(tezat), abartma (mübalağa) söz sanatlarının belirlenmesi sağlanır.
T.8.3.8. Metindeki anlatım bozukluklarını belirler.
     Dil bilgisi yönünden anlatım bozuklukları üzerinde durulur.
T.8.3.9. Fiilimsilerin cümledeki işlevlerini kavrar.
     Fiilimsilerin türleri fark ettirilir. Ekler ezberletilmez.
T.8.3.10. Geçiş ve bağlantı ifadelerinin metnin anlamına olan katkısını değerlendirir.
     Oysaki, başka bir deyişle, özellikle, kısaca, böylece, ilk olarak ve son olarak ifadeleri üzerinde durulur.
T.8.3.11. Metindeki anlatım biçimlerini belirler.

Anlama 

T.8.3.12. Görsel ve başlıktan hareketle okuyacağı metnin konusunu tahmin eder.
T.8.3.13. Okuduklarını özetler.
T.8.3.14. Metinle ilgili soruları cevaplar.
     Metin içi ve metin dışı anlam ilişkisi kurulur.
T.8.3.15. Metinle ilgili sorular sorar.
T.8.3.16. Metnin konusunu belirler.
T.8.3.17. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
T.8.3.18. Metindeki yardımcı fikirleri belirler.
T.8.3.19. Metnin içeriğine uygun başlık/başlıklar belirler.
T.8.3.20. Okuduğu metinlerdeki hikâye unsurlarını belirler.
     Olay örgüsü, mekân, zaman, şahıs ve varlık kadrosu, anlatıcı üzerinde durulur.
T.8.3.21. Metnin içeriğini yorumlar.
     a) Yazarın olaylara bakış açısının tespit edilmesi sağlanır.
     b) Metindeki öznel ve nesnel yaklaşımların tespit edilmesi sağlanır.
     c) Metindeki örnek ve ayrıntılara atıf yapılması sağlanır.
T.8.3.22. Metinde ele alınan sorunlara farklı çözümler üretir.
T.8.3.23. Metinler arasında karşılaştırma yapar.
      Aynı metnin çeviri, farklı baskı vb. özellikleri itibarıyla karşılaştırılması sağlanır.
T.8.3.24. Metindeki gerçek ve kurgusal unsurları ayırt eder.
T.8.3.25. Okudukları ile ilgili çıkarımlarda bulunur.
      Neden-sonuç, amaç-sonuç, koşul, karşılaştırma, benzetme, örneklendirme, abartma, nesnel, öznel ve duygu belirten ifadeler üzerinde durulur.
T.8.3.26. Metin türlerini ayırt eder.
     a) Fıkra (köşe yazısı), makale, deneme, roman, destan türleri üzerinde durulur.
     b) Metin türlerine ilişkin ayrıntılı bilgi verilmemelidir.
T.8.3.27. Görsellerle ilgili soruları cevaplar.
     a) Çizgi roman ve karikatürleri yorumlayarak görüşlerini bildirmeleri sağlanır.
     b) Haberi/bilgiyi görsel yorumcuların nasıl ilettikleri üzerinde durulur.
T.8.3.28. Metinde önemli noktaların vurgulanış biçimlerini kavrar.
     Altını çizmenin, koyu veya italik yazmanın, renklendirmenin, farklı punto veya font kullanmanın işlevi vurgulanır.
T.8.3.29. Medya metinlerini analiz eder.
     Medya metinlerinin amaçlarının (kültür aktarma, olay yorumlama, bilgilendirme, eğlendirme, ikna etme) belirlenmesi sağlanır.
T.8.3.30. Bilgi kaynaklarını etkili bir şekilde kullanır.
T.8.3.31. Bilgi kaynaklarının güvenilirliğini sorgular.
     a) Blog ve şahsi İnternet sayfalarındaki bilgilerin güvenilirliği konusunda çalışmalar yapılır.
     b) Bilimsel çalışmalarda ağırlıklı olarak “edu” ve “gov” uzantılı sitelerin kullanıldığı vurgulanır.
T.8.3.32. Grafik, tablo ve çizelgeyle sunulan bilgileri yorumlar.
T.8.3.33. Edebî eserin yazılı metni ile medya sunumunu karşılaştırır.
       Kahramanlar, mekân, zaman ve olay yönünden karşılaştırılması sağlanır.
T.8.3.34. Okuduklarında kullanılan düşünceyi geliştirme yollarını belirler.
T.8.3.35. Metindeki iş ve işlem basamaklarını kavrar.
       Kullanım kılavuzları inceletilir.

T.8.4. YAZMA

T.8.4.1. Şiir yazar.
T.8.4.2. Bilgilendirici metin yazar.
      a) Öğrencilerin belirledikleri bir konu ve ana fikir etrafında giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşan bir metin taslağı oluşturmaları, gelişme bölümünde düşünceyi geliştirme yollarını kullanarak görüşlerini ifade etmeleri, görüşlerini destekleyecek kanıtlar sunmaları, sonuç bölümünde ise görüşlerini sonuca bağlamaları sağlanır.
      b) Öğrenciler günlük hayattan örnekler vermeye teşvik edilir.
T.8.4.3. Hikâye edici metin yazar.
      a) Öğrencilerin anlatımın türü ve konusuna göre gerçekçi veya hayalî ögeleri tasarlamaları, uyumlu bir zaman ve mekân kurgusu yapmaları, serim, düğüm ve çözüm bölümlerine yer vermeleri sağlanır.
     b) Öğrenciler yazım kılavuzundan yaralanmaya, günlük hayattan örnekler vermeye yönlendirilir.
T.8.4.4. Yazma stratejilerini uygular.
     Not alma, özet çıkarma, eleştirel, yaratıcı, serbest, kelime ve kavram havuzundan seçerek yazma, bir metinden ve duyulardan hareketle yazma gibi yöntem ve tekniklerin kullanılması sağlanır.
T.8.4.5. Anlatımı desteklemek için grafik ve tablo kullanır.
T.8.4.6. Bir işi işlem basamaklarına göre yazar.
T.8.4.7. Yazılarını zenginleştirmek için atasözleri, deyimler ve özdeyişler kullanır.
T.8.4.8. Yazılarında mizahi ögeler kullanır.
T.8.4.9. Yazılarında anlatım biçimlerini kullanır.
T.8.4.10. Yazdıklarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.
T.8.4.11. Formları yönergelerine uygun doldurur.
T.8.4.12. Kısa metinler yazar.
     Haber metni, günlük ve anı yazmaya teşvik edilir.
T.8.4.13. Yazdıklarının içeriğine uygun başlık belirler.
T.8.4.14. Araştırmalarının sonuçlarını yazılı olarak sunar.
     a) Öğrencilerin taslak hazırlamaları, taslaklarında giriş, gelişme, sonuç bölümlerine yer vermeleri sağlanır.
     b) Kaynak gösterme hakkında bilgi verilir.
T.8.4.15. Yazılarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
     Oysaki, başka bir deyişle, özellikle, ilk olarak ve son olarak ifadelerinin kullanılması sağlanır.
T.8.4.16. Yazdıklarını düzenler.
     Dil bilgisine dayalı anlatım bozuklukları bakımından yazdıklarını gözden geçirmesi ve düzeltmesi sağlanır.
     Sınıf düzeyine uygun yazım ve noktalama kuralları ile sınırlı tutulur.
T.8.4.17. Yazdıklarını paylaşır.
    Öğrenciler yazdıklarını sınıf ve okul panosu ile sosyal medya ortamlarında paylaşmaya, şiir ve kompozisyon yarışmalarına katılmaya teşvik edilir.
T.8.4.18. Cümlenin ögelerini ayırt eder.
T.8.4.19. Cümle türlerini tanır.
    Kavramsal tanımlamalara girilmez.
T.8.4.20. Fiillerin çatı özelliklerinin anlama olan katkısını kavrar.
    Kavram tanımlarına girilmeden anlamsal farklılıklara değinilir.

Not: Bu program 2018 - 2019 Eğitim Öğretim Yılında uygulanacaktır.

7. Sınıf Yeni Türkçe Müfredatı Kazanım ve Açıklamaları (2017)

T.7.1. DİNLEME/İZLEME

T.7.1.1. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların gelişimi ve sonucu hakkında tahminde bulunur.
T.7.1.2. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen, bilmediği kelimelerin anlamını tahmin eder.
     Öğrencilerin kelime anlamlarına yönelik tahminleri ile sözlük anlamlarını karşılaştırmaları sağlanır.
T.7.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini özetler.
T.7.1.4. Dinledikleri/izlediklerine yönelik soruları cevaplar.
T.7.1.5. Dinlediklerinin/izlediklerinin konusunu belirler.
T.7.1.6. Dinlediklerinin/izlediklerinin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
T.7.1.7. Dinlediklerine/izlediklerine yönelik farklı başlıklar önerir.
T.7.1.8. Dinlediği/izlediği hikâye edici metinleri canlandırır.
T.7.1.9. Dinlediklerinde/izlediklerinde başvurulan düşünceyi geliştirme yollarını tespit eder.
     Düşünceyi geliştirme yollarından tanımlama, karşılaştırma ve benzetmenin belirlenmesi sağlanır.
T.7.1.10. Dinlediklerinde/izlediklerinde tutarlılığı sorgular.
T.7.1.11. Dinledikleriyle/izledikleriyle ilgili görüşlerini bildirir.
T.7.1.12. Dinlediklerinin/izlediklerinin içeriğini değerlendirir.
a) Medya metinlerindeki örtülü anlamı belirlemesi sağlanır.
b) Medya metinlerinin hedef kitlesi ve amacınının sorgulanması sağlanır.
T.7.1.13. Dinleme stratejilerini uygular.
    Empati kurarak, katılımlı, katılımsız, not alarak dinleme gibi yöntem ve teknikleri uygulamaları sağlanır.
T.7.1.14. Konuşmacının sözlü olmayan mesajlarını kavrar.

T.7.2. KONUŞMA

T.7.2.1. Hazırlıklı konuşma yapar.
     Öğrencilerin düşüncelerini mantıksal bir bütünlük içinde sunmaları, görsel, işitsel vb. destekleyici
materyaller kullanarak sunu hazırlamaları sağlanır.
T.7.2.2. Hazırlıksız konuşma yapar.
T.7.2.3. Konuşma stratejilerini uygular.
    Katılımlı, yaratıcı, güdümlü, empati kurma, tartışma ve eleştirel konuşma gibi yöntem ve tekniklerinin kullanılması sağlanır.
T.7.2.4. Konuşmalarında beden dilini etkili bir şekilde kullanır.
T.7.2.5. Kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.
T.7.2.6. Konuşmalarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
    Oysaki, başka bir deyişle, özellikle, ilk olarak ve son olarak ifadelerini kullanmaları sağlanır.
T.7.2.7. Konuşmalarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.

T.7.3. OKUMA

Akıcı Okuma

T.7.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.
T.7.3.2. Metni türün özelliklerine uygun biçimde okur.
    Öğrencilerin seviyelerine uygun, edebî değeri olan şiirleri ve kısa yazıları türünün özelliğine göre okumaları ve ezberlemeleri sağlanır.
T.7.3.3. Farklı yazı karakterleri ile yazılmış yazıları okur.
T.7.3.4. Okuma stratejilerini kullanır.
     Göz atarak, özetleyerek, not alarak, işaretleyerek ve tartışarak okuma gibi yöntem ve teknikleri kullanmaları sağlanır.

Söz Varlığı

T.7.3.5. Bağlamdan hareketle bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.
    a) Öğrencilerin tahmin ettikleri kelime ve kelime gruplarını öğrenmek için sözlük, atasözleri ve deyimler sözlüğü vb. araçları kullanmaları sağlanır.
    b) Öğrencinin öğrendiği kelime ve kelime gruplarından sözlük oluşturması teşvik edilir.
T.7.3.6. Deyim ve atasözlerinin metne katkısını belirler.
T.7.3.7. Metni oluşturan unsurlar arasındaki geçiş ve bağlantı ifadelerinin anlama olan katkısını
değerlendirir.
     Oysaki, başka bir deyişle, özellikle, ilk olarak ve son olarak ifadeleri üzerinde durulur.
T.7.3.8. Metindeki söz sanatlarını tespit eder.
     Kişileştirme (teşhis), konuşturma (intak), karşıtlık (tezat) ve abartma (mübalağa) söz sanatları verilir.
T.7.3.9. Çekim eklerinin işlevlerini ayırt eder.
     Fiil çekim ekleri (kip ve kişi ekleri) üzerinde durulur.
T.7.3.10. Basit, türemiş ve birleşik fiilleri ayırt eder.
T.7.3.11. Zarfların metnin anlamına olan katkısını açıklar.
T.7.3.12. Fiillerin anlam özelliklerini fark eder.
     İş (kılış), oluş ve durum fiillerinin anlam özellikleri üzerinde durulur.
T.7.3.13. Anlatım bozukluklarını tespit eder.
     Anlam yönünden anlatım bozuklukları üzerinde durulur.

Anlama

T.7.3.14. Görsellerden ve başlıktan hareketle okuyacağı metnin konusunu tahmin eder.
T.7.3.15. Okuduklarını özetler.
T.7.3.16. Metnin konusunu belirler.
T.7.3.17. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
T.7.3.18. Metindeki yardımcı fikirleri belirler.
T.7.3.19. Metinle ilgili soruları cevaplar.
     Metin içi ve metin dışı anlam ilişkileri kurulur.
T.7.3.20. Metinle ilgili sorular sorar.
T.7.3.21. Metindeki hikâye unsurlarını belirler.
     Olay örgüsü, mekân, zaman, şahıs ve varlık kadrosu, anlatıcı üzerinde durulur.
T.7.3.22. Metnin içeriğini yorumlar.
     a) Yazarın olaylara bakış açısının tespit edilmesi sağlanır.
     b) Metindeki öznel ve nesnel yaklaşımların tespit edilmesi sağlanır.
     c) Metindeki örnek ve ayrıntılara atıf yapılması sağlanır.
T.7.3.23. Metnin içeriğine uygun başlık/başlıklar belirler.
T.7.3.24. Metinde ele alınan sorunlara farklı çözümler üretir.
T.7.3.25. Metinler arasında karşılaştırma yapar.
     Bakış açısı ve mesajlar karşılaştırılır.
T.7.3.26. Metindeki gerçek ve kurgusal unsurları ayırt eder.
T.7.3.27. Metinde önemli noktaların vurgulanış biçimlerini kavrar.
     Altını çizmenin, koyu veya italik yazmanın, renklendirmenin, farklı punto veya font kullanmanın işlevi vurgulanır.
T.7.3.28. Okudukları ile ilgili çıkarımlarda bulunur.
     Metinlerdeki neden-sonuç, amaç-sonuç, koşul, karşılaştırma, benzetme, örneklendirme, duygu belirten ifadeler ve abartma üzerinde durulur.
T.7.3.29. Metin türlerini ayırt eder.
     a) Söyleşi, biyografi, otobiyografi, günlük türleri üzerinde durulur.
     b) Metin türlerine ilişkin ayrıntılı bilgi verilmemelidir.
T.7.3.30. Görsellerle ilgili soruları cevaplar.
     a) Grafitti ve karikatürlerin incelenmesi ve bunlarla ilgili görüş bildirilmesi sağlanır.
     b) Haberi/bilgiyi görsel yorumcuların nasıl ilettikleri üzerinde durulur.
T.7.3.31. Medya metinlerini değerlendirir.
     İnternet, sinema ve televizyonun verdiği iletileri değerlendirmeleri sağlanır.
T.7.3.32. Bilgi kaynaklarını etkili bir şekilde kullanır.
T.7.3.33. Bilgi kaynaklarının güvenilirliğini sorgular.
     a) İnternet/yazılı (dergi, kitap, broşür, gazete vb.) kaynakların güvenilirliklerinin sorgulanması sağlanır.
     b) Bilimsel çalışmalarda ağırlıklı olarak “edu” ve “gov” uzantılı sitelerin kullanıldığı vurgulanır.
T.7.3.34. Grafik, tablo ve çizelgeyle sunulan bilgileri yorumlar.
T.7.3.35. Edebî eserin yazılı metni ile medya sunumunu karşılaştırır.
     Kahramanlar, mekân, zaman ve olay yönlerinden karşılaştırılması sağlanır.
T.7.3.36. Metindeki anlatım biçimlerini belirler.
T.7.3.37. Metinde kullanılan düşünceyi geliştirme yollarını belirler.
T.7.3.38. Metindeki iş ve işlem basamaklarını kavrar.
    Talimatnamelerin okunması sağlanır.

T.7.4. YAZMA

T.7.4.1. Şiir yazar.
T.7.4.2. Bilgilendirici metin yazar.
     a) Öğrencilerin giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinde yazacaklarını belirleyerek bir metin taslağı
oluşturmaları, düşünceyi geliştirme yollarını kullanmaları, yazılı ve çoklu medya kaynaklarından görüşlerini destekleyecek kanıtlar sunmaları sağlanır.
     b) Öğrenciler günlük hayattan örnekler vermeye teşvik edilir.
T.7.4.3. Hikâye edici metin yazar.
     a) Öğrencilerin zaman, mekân, şahıs ve olay unsurlarını belirleyerek hikâyenin serim, düğüm ve çözüm bölümlerinin taslağını oluşturmaları sağlanır.
     b) Öğrencilerin yazım kılavuzundan yararlanmaları ve yeni öğrendiği kelimeleri kullanmaları teşvik edilir.
T.7.4.4. Yazma stratejilerini uygular.
    Not alma, özet çıkarma, serbest, kontrollü, kelime ve kavram havuzundan seçerek yazma, bir metinden hareketle yazma ve duyulardan hareketle yazma gibi yöntem ve tekniklerin kullanılması sağlanır.
T.7.4.5. Anlatımı desteklemek için grafik ve tablo kullanır.
T.7.4.6. Bir işi işlem basamaklarına göre yazar.
T.7.4.7. Yazılarını zenginleştirmek için atasözleri, deyimler ve özdeyişler kullanır.
T.7.4.8. Yazılarında anlatım biçimlerini kullanır.
T.7.4.9. Yazdıklarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin           Türkçelerini kullanır.
T.7.4.10. Formları yönergelerine uygun doldurur.
T.7.4.11. Kısa metinler yazar.
     Haber metni ve/veya anı yazmaya teşvik edilir.
T.7.4.12. Yazdıklarının içeriğine uygun başlık belirler.
T.7.4.13. Ek fiili işlevlerine uygun olarak kullanır.
T.7.4.14. Araştırmalarının sonuçlarını yazılı olarak sunar.
     a) Öğrencilerin taslak hazırlamaları, taslaklarında giriş, gelişme, sonuç bölümlerine yer vermeleri sağlanır.
     b) Kaynak gösterme hakkında bilgi verilir.
T.7.4.15. Yazılarında geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
     Oysaki, başka bir deyişle, özellikle, ilk olarak ve son olarak ifadelerini kullanmaları sağlanır.
T.7.4.16. Yazdıklarını düzenler.
     Anlama dayalı anlatım bozuklukları bakımından yazdıklarını gözden geçirmesi ve düzeltmesi sağlanır.
     Sınıf düzeyine uygun yazım ve noktalama kuralları ile sınırlı tutulur.
T.7.4.17. Yazdıklarını paylaşır.
     Öğrenciler yazdıklarını sınıf ve okul panosu ile sosyal medya ortamlarında paylaşmaya, şiir ve kompozisyon yarışmalarına katılmaya teşvik edilir.

Not: Bu program 2018 - 2019 Eğitim Öğretim Yılında uygulanacaktır.

6. Sınıf Yeni Türkçe Müfredatı Kazanım ve Açıklamaları (2017)

T.6.1. DİNLEME/İZLEME

T.6.1.1. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların gelişimi ve sonucu hakkında tahminde bulunur.
T.6.1.2. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen, bilmediği kelimelerin anlamını tahmin eder.
    Öğrencilerin tahminlerini kelimelerin sözlük anlamları ile karşılaştırmaları sağlanır.
T.6.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini özetler.
T.6.1.4. Dinledikleri/izlediklerine yönelik sorulara cevap verir.
T.6.1.5. Dinlediklerinin/izlediklerinin konusunu belirler.
T.6.1.6. Dinlediklerinin/izlediklerinin ana fikrini/ana duygusunu tespit eder.
T.6.1.7. Dinlediklerine/izlediklerine yönelik farklı başlıklar önerir.
T.6.1.8. Dinlediği/izlediği hikâye edici metinleri canlandırır.
T.6.1.9. Konuşmacının sözlü olmayan mesajlarını kavrar.
T.6.1.10. Dinlediklerinin/izlediklerinin içeriğini değerlendirir.
    a) Öğrencilere reklam filmleri dinletilerek/izletilerek bunlardaki mesajların ve örtülü anlamların tespit edilmesine yönelik çalışmalar yaptırılır.
    b) Öğrencilerin içeriklerdeki tutarlılığı sorgulamaları sağlanır.
T.6.1.11. Dinledikleriyle/izledikleriyle ilgili görüşlerini bildirir.
T.6.1.12. Dinleme stratejilerini uygular.
    Katılımlı, katılımsız,grup hâlinde ve not alarak dinleme gibi yöntem ve teknikleri uygulamaları sağlanır.

T.6.2. KONUŞMA

T.6.2.1. Hazırlıklı konuşma yapar.
    Öğrencilerin verilen bir konu hakkında görsellerle destekleyerek kısa sunum hazırlamaları ve prova yapmaları sağlanır.
T.6.2.2. Hazırlıksız konuşma yapar.
T.6.2.3. Konuşma stratejilerini uygular.
     Serbest, güdümlü, yaratıcı, hafızada tutma tekniği ve kelime kavram havuzundan seçerek konuşma gibi yöntem ve tekniklerin kullanılması sağlanır.
T.6.2.4. Konuşmalarında beden dilini etkili bir şekilde kullanır.
T.6.2.5. Kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.
T.6.2.6. Konuşmalarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
    Ama, fakat, ancak, lakin, bununla birlikte ve buna rağmen ifadelerini kullanmaları sağlanır.
T.6.2.7. Konuşmalarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.

T.6.3. OKUMA

Akıcı Okuma

T.6.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.
T.6.3.2. Metni türün özelliklerine uygun biçimde okur.
    Öğrencilerin seviyelerine uygun, edebî değeri olan şiirleri ve kısa yazıları türünün özelliğine göre okumaları ve ezberlemeleri sağlanır.
T.6.3.3. Farklı yazı karakterleri ile yazılmış yazıları okur.
T.6.3.4. Okuma stratejilerini kullanır.
    Sesli, sessiz, tahmin ederek, not alarak, soru sorarak, okuma tiyatrosu ve hızlı okuma gibi yöntem ve teknikleri kullanmaları sağlanır.

Söz Varlığı

T.6.3.5. Bağlamdan yararlanarak bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.
    a) Öğrencilerin tahmin ettikleri kelime ve kelime gruplarını öğrenmek için sözlük, atasözleri ve deyimler sözlüğü vb. araçları kullanmaları sağlanır.
    b) Öğrencinin öğrendiği kelime ve kelime gruplarından sözlük oluşturması teşvik edilir.
T.6.3.6. Deyim ve atasözlerinin metne katkısını belirler.
T.6.3.7. Çekim eklerinin işlevlerini ayırt eder.
    İsim çekim ekleri (çoğul eki, hâl ekleri, iyelik ekleri ve soru eki) üzerinde durulur.
T.6.3.8. İsim ve sıfatların metnin anlamına olan katkısını açıklar.
T.6.3.9. İsim ve sıfat tamlamalarının metnin anlamına olan katkısını açıklar.
T.6.3.10. Edat, bağlaç ve ünlemlerin metnin anlamına olan katkısını açıklar.
T.6.3.11. Basit, türemiş ve birleşik kelimeleri ayırt eder.
T.6.3.12. Zamirlerin metnin anlamına olan katkısını açıklar.
T.6.3.13. Metni oluşturan unsurlar arasındaki geçiş ve bağlantı ifadelerinin anlama olan katkısını
değerlendirir.
    Ama, fakat, ancak, lakin, bununla birlikte ve buna rağmen ifadeleri üzerinde durulur.
T.6.3.14. Metindeki söz sanatlarını tespit eder.
    Konuşturma (intak) ve karşıtlık (tezat) söz sanatları verilir.

Anlama

T.6.3.15. Görselden ve başlıktan hareketle okuyacağı metnin konusunu tahmin eder.
T.6.3.16. Okuduklarını özetler.
T.6.3.17. Metinle ilgili soruları cevaplar.
    Metin içi ve metin dışı anlam ilişkileri kurulur.
T.6.3.18. Metinle ilgili sorular sorar.
T.6.3.19. Metnin konusunu belirler.
T.6.3.20. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
T.6.3.21. Metnin içeriğine uygun başlık belirler.
T.6.3.22. Metindeki hikâye unsurlarını belirler.
    Olay örgüsü, mekân, zaman, şahıs ve varlık kadrosu, anlatıcı üzerinde durulur.
T.6.3.23. Metinde ele alınan sorunlara farklı çözümler üretir.
T.6.3.24. Metnin içeriğini yorumlar.
    a) Yazarın olaylara bakış açısının tespit edilmesi sağlanır.
    b) Metindeki öznel ve nesnel yaklaşımların tespit edilmesi sağlanır.
    c) Metindeki örnek ve ayrıntılara atıf yapılması sağlanır.
T.6.3.25. Metinler arasında karşılaştırma yapar.
    Metinlerin tema, konu, olay örgüsü ve karakterler açısından karşılaştırılması sağlanır.
T.6.3.26. Metin türlerini ayırt eder.
    a) Anı, mektup, tiyatro, gezi yazısı türleri öğretilmelidir.
    b) Metin türlerine ilişkin ayrıntılı bilgi verilmemelidir.
T.6.3.27. Şiirin şekil özelliklerini açıklar.
    Şiirde kafiye, redif gibi ahenk unsurları üzerinde durulur, bunların türlerine değinilmez.
T.6.3.28. Metindeki gerçek ve kurgusal unsurları ayırt eder.
T.6.3.29. Okudukları ile ilgili çıkarımlarda bulunur.
     Neden-sonuç, amaç-sonuç, koşul, karşılaştırma, benzetme, örneklendirme, duygu belirten ifadeler,
abartma üzerinde durulur.
T.6.3.30. Görsellerle ilgili soruları cevaplar.
    a) Öğrencilerin haber fotoğrafları ve karikatürleri yorumlayarak görüşlerini bildirmeleri sağlanır.
    b) Haberi/bilgiyi görsel yorumcuların nasıl ilettiklerinin sorgulanması sağlanır.
T.6.3.31. Metinde önemli noktaların vurgulanış biçimlerini kavrar.
     Altını çizmenin, koyu veya italik yazmanın, renklendirmenin, farklı punto veya font kullanmanın işlevi vurgulanır.
T.6.3.32. Medya metinlerini değerlendirir.
    İnternet, sinema ve televizyonun verdiği iletileri değerlendirmeleri sağlanır.
T.6.3.33. Bilgi kaynaklarını etkili bir şekilde kullanır.
T.6.3.34. Bilgi kaynaklarının güvenilirliğini sorgular.
    a) İnternet/yazılı (dergi, kitap, broşür, gazete vb.) kaynakların güvenilirliklerinin sorgulanması sağlanır.
    b) Bilimsel çalışmalarda ağırlıklı olarak “edu” ve “gov” uzantılı sitelerin kullanıldığı vurgulanır.
T.6.3.35. Grafik, tablo ve çizelgeyle sunulan bilgileri yorumlar.

T.6.4. YAZMA

T.6.4.1. Şiir yazar.
T.6.4.2. Bilgilendirici metin yazar.
    a) Öğrencilerin konu ve ana fikri belirlemeleri, buna göre giriş, gelişme, sonuç bölümlerinde yazacaklarının taslağını oluşturmaları ve ilk paragrafta amaçlarını ifade etmeleri sağlanır.
    b) Öğrenciler yazılarında günlük hayattan örnekler vermeleri için teşvik edilir.
T.6.4.3. Hikâye edici metin yazar.
    a) Öğrencilerin zaman, mekân, şahıs ve olay unsurlarını belirlemeleri, hikâyenin serim, düğüm ve çözüm
bölümlerinde anlatacaklarının taslağını oluşturmaları sağlanır.
    b) Öğrenciler yazım kılavuzundan yararlanmaları ve yeni öğrendiği kelimeleri kullanmaları için teşvik edilir.
T.6.4.4. Yazma stratejilerini uygular.
    Güdümlü, serbest, kontrollü, tahminde bulunma, metin tamamlama, bir metni kendi kelimeleri ile yeniden oluşturma, boşluk doldurma, grup olarak yazma gibi yöntem ve tekniklerin kullanılması sağlanır.
T.6.4.5. Anlatımı desteklemek için grafik ve tablo kullanır.
T.6.4.6. Bir işi işlem basamaklarına göre yazar.
T.6.4.7. Yazılarını zenginleştirmek için atasözleri, deyimler ve özdeyişler kullanır.
T.6.4.8. Yazdıklarının içeriğine uygun başlık belirler.
T.6.4.9. Yazılarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
    Ama, fakat, ancak, lakin, bununla birlikte ve buna rağmen ifadelerinin kullanılması sağlanır.
T.6.4.10. Yazdıklarını düzenler.
    a) Anlam bütünlüğünü bozan ifadelerin belirlenmesi ve düzeltilmesi sağlanır, kavramsal olarak anlatım bozukluğu konusuna değinilmez.
     b) Sınıf düzeyine uygun yazım ve noktalama kuralları ile sınırlı tutulur.
T.6.4.11. Yazdıklarını paylaşır.
    Öğrenciler yazdıklarını sınıf ve okul panosu ile sosyal medyada paylaşmaya teşvik edilir.
T.6.4.12. Yazdıklarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.
T.6.4.13. Formları yönergelerine uygun doldurur.
T.6.4.14. Kısa metinler yazar.
     Duyuru, ilan ve reklam metinleri yazdırılır.

5. Sınıf Yeni Türkçe Müfredatı Kazanım ve Açıklamaları (2017)

T.5.1. DİNLEME/İZLEME

T.5.1.1. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların gelişimi ve sonucu hakkında tahminde bulunur.
T.5.1.2. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen, bilmediği kelimelerin anlamını tahmin eder.
   Öğrencilerin kelime anlamlarına yönelik tahminleri ile sözlük anlamlarını karşılaştırmaları sağlanır.
T.5.1.3. Dinlediklerinin/izlediklerinin konusunu belirler.
T.5.1.4. Dinlediklerinin/izlediklerinin ana fikrini/ana duygusunu tespit eder.
T.5.1.5. Dinlediklerini/izlediklerini özetler.
T.5.1.6. Dinledikleri/izlediklerine yönelik sorulara cevap verir.
T.5.1.7. Dinlediklerine/izlediklerine yönelik farklı başlıklar önerir.
T.5.1.8. Dinlediği/izlediği hikâye edici metinleri canlandırır.
T.5.1.9. Konuşmacının sözlü olmayan mesajlarını kavrar.
T.5.1.10. Dinlediklerinin/izlediklerinin içeriğini değerlendirir.
     a) Çizgi film vb. izletilerek örtülü anlamlar hakkında çıkarımda bulunulması sağlanır.
     b) Öğrencilerin dinlediklerindeki/izlediklerindeki tutarlılığı sorgulamaları sağlanır.
T.5.1.11. Dinledikleriyle/izledikleriyle ilgili görüşlerini bildirir.
T.5.1.12. Dinleme stratejilerini uygular.
    Not alarak, katılımlı,grup hâlinde dinleme gibi yöntem ve teknikleri uygulamaları sağlanır.


T.5.2. KONUŞMA

T.5.2.1. Hazırlıklı konuşma yapar.
   Öğrencilerin verilen bir konuyu görsellerle destekleyerek kısa sunum hazırlamaları ve sunum öncesinde prova yapmaları sağlanır.
T.5.2.2. Hazırlıksız konuşma yapar.
T.5.2.3. Konuşma stratejilerini uygular.
   Serbest, güdümlü, kelime ve kavram havuzundan seçerek konuşma gibi yöntem ve tekniklerin kullanılması sağlanır.
T.5.2.4. Konuşmalarında beden dilini etkili bir şekilde kullanır.
T.5.2.5. Kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.
T.5.2.6. Konuşmalarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
   Ama, fakat, ancak ve lakin ifadelerini kullanmaları sağlanır.
T.5.2.7. Konuşmalarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.


T.5.3. OKUMA

Akıcı Okuma

T.5.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.
T.5.3.2. Metni türün özelliklerine uygun biçimde okur.
   Öğrencilerin seviyelerine uygun, edebî değeri olan şiirleri ve kısa yazıları türünün özelliğine göre okumaları ve ezberlemeleri sağlanır.
T.5.3.3. Farklı yazı karakterleri ile yazılmış yazıları okur.
T.5.3.4. Okuma stratejilerini kullanır.
   Sesli, sessiz, tahmin ederek, grup hâlinde, soru sorarak, söz korosu, ezberleyerek ve hızlı okuma gibi yöntem ve teknikleri kullanmaları sağlanır.

Söz Varlığı

T.5.3.5. Bağlamdan yararlanarak bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.
   a) Öğrencilerin tahmin ettikleri kelime ve kelime gruplarını öğrenmek için görseller, sözlük, atasözleri ve deyimler sözlüğü vb. araçları kullanmaları sağlanır.
   b) Öğrencinin öğrendiği kelime ve kelime gruplarından sözlük oluşturması teşvik edilir.
T.5.3.6. Deyim ve atasözlerinin metne katkısını belirler.
T.5.3.7. Kelimelerin eş anlamlılarını bulur.
T.5.3.8. Kelimelerin zıt anlamlılarını bulur.
T.5.3.9. Eş sesli kelimelerin anlamlarını ayırt eder.
T.5.3.10. Kökleri ve ekleri ayırt eder.
T.5.3.11. Yapım ekinin işlevlerini açıklar.
   Yapım ekleri ezberletilmez, işlevleri sezdirilir. Kelime türetmenin mantığı kavratılır.

Anlama

T.5.3.12. Metin türlerini ayırt eder.
   Hikâye, fabl, masal, haber metni türleri tanıtılır. Metin türleri ile ilgili ayrıntılı bilgi verilmez.
T.5.3.13. Okuduklarını özetler.
T.5.3.14. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
T.5.3.15. Metinde ele alınan sorunlara farklı çözümler üretir.
T.5.3.16. Metindeki hikâye unsurlarını belirler.
   Olay örgüsü, mekân, zaman, şahıs ve varlık kadrosu, anlatıcı vb. gibi hikâye unsurları üzerinde durulur.
T.5.3.17. Metni yorumlar.
   a) Yazarın bakış açısını fark etmeleri, olayları ele alış şeklini yorumlamaları ve öğrencilerin metinle ilgili kendi bakış açılarını ifade etmeleri sağlanır.
   b) Metin içeriğinin yorumlanması sırasında metinlerdeki örneklere ve ayrıntılara atıf yapılması sağlanır.
T.5.3.18. Metinle ilgili sorular sorar.
T.5.3.19. Metinle ilgili sorulara cevap verir.
   Metin içi ve metin dışı anlam ilişkileri kurulur.
T.5.3.20. Metnin konusunu belirler.
T.5.3.21. Görsellerden ve başlıktan hareketle okuyacağı metnin konusunu tahmin eder.
T.5.3.22. Görsellerle ilgili soruları cevaplar.
   a) Resim ve karikatürleri yorumlayarak görüşlerini bildirmeleri sağlanır.
   b) Haberi/bilgiyi görsel yorumcuların nasıl ilettikleri üzerinde durulur.
T.5.3.23. Metinde önemli noktaların vurgulanış biçimlerini kavrar.
   a) Altını çizmenin, koyu veya italik yazmanın, renklendirmenin, farklı punto veya font kullanmanın işlevi vurgulanır.
   b) Köprü metinlerin (Hipertekst) dış bağlantı olduğu belirtilir.
T.5.3.24. Okuduğu metnin içeriğine uygun başlık/başlıklar belirler.
T.5.3.25. Medya metinlerini değerlendirir.
   İnternet, sinema ve televizyonun verdiği iletileri değerlendirmeleri sağlanır.
T.5.3.26. Metni oluşturan unsurlar arasındaki geçiş ve bağlantı ifadelerinin anlama olan katkısını
değerlendirir.
   Ama, fakat, ancak ve lakin ifadeleri üzerinde durulur.
T.5.3.27. Metinler arasında karşılaştırma yapar.
   Metinleri biçim ve tür gibi açılardan karşılaştırmaları sağlanır.
T.5.3.28. Bilgi kaynaklarını etkili şekilde kullanır.
T.5.3.29. Bilgi kaynaklarının güvenilirliğini sorgular.
   Bilimsel çalışmalarda ağırlıklı olarak “edu” ve “gov” uzantılı sitelerin kullanıldığı vurgulanır.
T.5.3.30. Metindeki gerçek ve kurgusal unsurları ayırt eder.
T.5.3.31. Okudukları ile ilgili çıkarımlarda bulunur.
   Neden-sonuç, amaç-sonuç, koşul, karşılaştırma, benzetme, örneklendirme, duygu belirten ifadeler,
abartma, nesnel ve öznel çıkarımlar üzerinde durulur.
T.5.3.32. Metindeki söz sanatlarını tespit eder.
   Benzetme (teşbih) ve kişileştirme (teşhis) söz sanatları verilir.
T.5.3.33. Okuduğu metindeki gerçek, mecaz ve terim anlamlı sözcükleri ayırt eder.
T.5.3.34. Grafik, tablo ve çizelgeyle sunulan bilgilere ilişkin soruları cevaplar.


T.5.4. YAZMA


T.5.4.1.Şiir yazar.
T.5.4.2. Bilgilendirici metin yazar.
   a) Öğrencilerin konu ve ana fikri belirlemeleri, buna göre giriş, gelişme, sonuç bölümlerinden oluşan bir metin taslağı oluşturmaları, bu bölümlerde yazacaklarını belirlemeleri sağlanır.
   b) Öğrenciler yeni öğrendikleri kelimeleri kullanmaya ve günlük hayattan örnekler vermeye teşvik edilir.
   c) Anlatımı desteklemek için grafik ve tablo kullanmaları sağlanır.
T.5.4.3. Hikâye edici metin yazar.
   a) Öğrencilerin günlük hayattaki gözlem ve deneyimlerine dayanarak hikâye konusu ve hikâye unsurlarını belirlemeleri sağlanır.
   b) Öğrenciler, yazım kılavuzundan yararlanmaları ve yeni öğrendikleri kelimeleri kullanmaları için teşvik edilir.
T.5.4.4. Yazma stratejilerini uygular.
   Güdümlü, metin tamamlama, bir metni kendi kelimeleri ile yeniden oluşturma, boşluk doldurma, grup olarak yazma gibi yöntem ve tekniklerin kullanılması sağlanır.
T.5.4.5. Büyük harfleri ve noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanır.
   Yay ayraç, üç nokta, eğik çizgi, soru işareti, nokta, virgül, iki nokta, ünlem, tırnak işareti, kısa çizgi, konuşma çizgisi, kesme işareti, noktalı virgül ve köşeli ayraç işaretlerinin yaygın kullanılan işlevleri üzerinde durulur.
T.5.4.6. Bir işin işlem basamaklarını yazar.
T.5.4.7. Yazılarını zenginleştirmek için atasözleri, deyimler ve özdeyişler kullanır.
T.5.4.8. Sayıları doğru yazar.
   Kesirli sayıların, sıra ve üleştirme sayılarının, dört veya daha çok basamaklı sayıların yazımları üzerinde durulur.
T.5.4.9. Yazdıklarını düzenler.
   Sınıf düzeyine uygun yazım ve noktalama kuralları ile sınırlı tutulur.
T.5.4.10. Yazdıklarını paylaşır.
   Öğrenciler, yazdıklarını sınıf ve okul panosu gibi farklı ortamlarda paylaşmaya teşvik edilir.
T.5.4.11. Yazılarında ses olaylarına uğrayan kelimeleri doğru kullanır.
   Ünlü düşmesi, ünlü daralması, ünsüz benzeşmesi, ünsüz yumuşaması ve ünsüz türemesi ses olayları
üzerinde durulur.
T.5.4.12. Yazdıklarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.
T.5.4.13. Formları yönergelerine uygun doldurur.
T.5.4.14. Kısa metinler yazar.
  Öğrenciler dilekçe yazmaya teşvik edilir.
T.5.4.15. Yazdıklarının içeriğine uygun başlık belirler.
T.5.4.16. Yazılarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
   Ama, fakat, ancak ve lakin ifadelerini kullanmaları sağlanır.


Kaynak: 
TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 2017

   
izTDN2017