T.7.1. DİNLEME/İZLEME
T.7.1.1. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların gelişimi ve sonucu hakkında tahminde bulunur.
T.7.1.2. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen, bilmediği kelimelerin anlamını tahmin eder.
Öğrencilerin kelime anlamlarına yönelik tahminleri ile sözlük anlamlarını karşılaştırmaları sağlanır.
T.7.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini özetler.
T.7.1.4. Dinledikleri/izlediklerine yönelik soruları cevaplar.
T.7.1.5. Dinlediklerinin/izlediklerinin konusunu belirler.
T.7.1.6. Dinlediklerinin/izlediklerinin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
T.7.1.7. Dinlediklerine/izlediklerine yönelik farklı başlıklar önerir.
T.7.1.8. Dinlediği/izlediği hikâye edici metinleri canlandırır.
T.7.1.9. Dinlediklerinde/izlediklerinde başvurulan düşünceyi geliştirme yollarını tespit eder.
Düşünceyi geliştirme yollarından tanımlama, karşılaştırma ve benzetmenin belirlenmesi sağlanır.
T.7.1.10. Dinlediklerinde/izlediklerinde tutarlılığı sorgular.
T.7.1.11. Dinledikleriyle/izledikleriyle ilgili görüşlerini bildirir.
T.7.1.12. Dinlediklerinin/izlediklerinin içeriğini değerlendirir.
a) Medya metinlerindeki örtülü anlamı belirlemesi sağlanır.
b) Medya metinlerinin hedef kitlesi ve amacınının sorgulanması sağlanır.
T.7.1.13. Dinleme stratejilerini uygular.
Empati kurarak, katılımlı, katılımsız, not alarak dinleme gibi yöntem ve teknikleri uygulamaları sağlanır.
T.7.1.14. Konuşmacının sözlü olmayan mesajlarını kavrar.
T.7.2. KONUŞMA
T.7.2.1. Hazırlıklı konuşma yapar.
Öğrencilerin düşüncelerini mantıksal bir bütünlük içinde sunmaları, görsel, işitsel vb. destekleyici
materyaller kullanarak sunu hazırlamaları sağlanır.
T.7.2.2. Hazırlıksız konuşma yapar.
T.7.2.3. Konuşma stratejilerini uygular.
Katılımlı, yaratıcı, güdümlü, empati kurma, tartışma ve eleştirel konuşma gibi yöntem ve tekniklerinin kullanılması sağlanır.
T.7.2.4. Konuşmalarında beden dilini etkili bir şekilde kullanır.
T.7.2.5. Kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.
T.7.2.6. Konuşmalarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
Oysaki, başka bir deyişle, özellikle, ilk olarak ve son olarak ifadelerini kullanmaları sağlanır.
T.7.2.7. Konuşmalarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.
T.7.3. OKUMA
Akıcı Okuma
T.7.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.
T.7.3.2. Metni türün özelliklerine uygun biçimde okur.
Öğrencilerin seviyelerine uygun, edebî değeri olan şiirleri ve kısa yazıları türünün özelliğine göre okumaları ve ezberlemeleri sağlanır.
T.7.3.3. Farklı yazı karakterleri ile yazılmış yazıları okur.
T.7.3.4. Okuma stratejilerini kullanır.
Göz atarak, özetleyerek, not alarak, işaretleyerek ve tartışarak okuma gibi yöntem ve teknikleri kullanmaları sağlanır.
Söz Varlığı
T.7.3.5. Bağlamdan hareketle bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.
a) Öğrencilerin tahmin ettikleri kelime ve kelime gruplarını öğrenmek için sözlük, atasözleri ve deyimler sözlüğü vb. araçları kullanmaları sağlanır.
b) Öğrencinin öğrendiği kelime ve kelime gruplarından sözlük oluşturması teşvik edilir.
T.7.3.6. Deyim ve atasözlerinin metne katkısını belirler.
T.7.3.7. Metni oluşturan unsurlar arasındaki geçiş ve bağlantı ifadelerinin anlama olan katkısını
değerlendirir.
Oysaki, başka bir deyişle, özellikle, ilk olarak ve son olarak ifadeleri üzerinde durulur.
T.7.3.8. Metindeki söz sanatlarını tespit eder.
Kişileştirme (teşhis), konuşturma (intak), karşıtlık (tezat) ve abartma (mübalağa) söz sanatları verilir.
T.7.3.9. Çekim eklerinin işlevlerini ayırt eder.
Fiil çekim ekleri (kip ve kişi ekleri) üzerinde durulur.
T.7.3.10. Basit, türemiş ve birleşik fiilleri ayırt eder.
T.7.3.11. Zarfların metnin anlamına olan katkısını açıklar.
T.7.3.12. Fiillerin anlam özelliklerini fark eder.
İş (kılış), oluş ve durum fiillerinin anlam özellikleri üzerinde durulur.
T.7.3.13. Anlatım bozukluklarını tespit eder.
Anlam yönünden anlatım bozuklukları üzerinde durulur.
Anlama
T.7.3.14. Görsellerden ve başlıktan hareketle okuyacağı metnin konusunu tahmin eder.
T.7.3.15. Okuduklarını özetler.
T.7.3.16. Metnin konusunu belirler.
T.7.3.17. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
T.7.3.18. Metindeki yardımcı fikirleri belirler.
T.7.3.19. Metinle ilgili soruları cevaplar.
Metin içi ve metin dışı anlam ilişkileri kurulur.
T.7.3.20. Metinle ilgili sorular sorar.
T.7.3.21. Metindeki hikâye unsurlarını belirler.
Olay örgüsü, mekân, zaman, şahıs ve varlık kadrosu, anlatıcı üzerinde durulur.
T.7.3.22. Metnin içeriğini yorumlar.
a) Yazarın olaylara bakış açısının tespit edilmesi sağlanır.
b) Metindeki öznel ve nesnel yaklaşımların tespit edilmesi sağlanır.
c) Metindeki örnek ve ayrıntılara atıf yapılması sağlanır.
T.7.3.23. Metnin içeriğine uygun başlık/başlıklar belirler.
T.7.3.24. Metinde ele alınan sorunlara farklı çözümler üretir.
T.7.3.25. Metinler arasında karşılaştırma yapar.
Bakış açısı ve mesajlar karşılaştırılır.
T.7.3.26. Metindeki gerçek ve kurgusal unsurları ayırt eder.
T.7.3.27. Metinde önemli noktaların vurgulanış biçimlerini kavrar.
Altını çizmenin, koyu veya italik yazmanın, renklendirmenin, farklı punto veya font kullanmanın işlevi vurgulanır.
T.7.3.28. Okudukları ile ilgili çıkarımlarda bulunur.
Metinlerdeki neden-sonuç, amaç-sonuç, koşul, karşılaştırma, benzetme, örneklendirme, duygu belirten ifadeler ve abartma üzerinde durulur.
T.7.3.29. Metin türlerini ayırt eder.
a) Söyleşi, biyografi, otobiyografi, günlük türleri üzerinde durulur.
b) Metin türlerine ilişkin ayrıntılı bilgi verilmemelidir.
T.7.3.30. Görsellerle ilgili soruları cevaplar.
a) Grafitti ve karikatürlerin incelenmesi ve bunlarla ilgili görüş bildirilmesi sağlanır.
b) Haberi/bilgiyi görsel yorumcuların nasıl ilettikleri üzerinde durulur.
T.7.3.31. Medya metinlerini değerlendirir.
İnternet, sinema ve televizyonun verdiği iletileri değerlendirmeleri sağlanır.
T.7.3.32. Bilgi kaynaklarını etkili bir şekilde kullanır.
T.7.3.33. Bilgi kaynaklarının güvenilirliğini sorgular.
a) İnternet/yazılı (dergi, kitap, broşür, gazete vb.) kaynakların güvenilirliklerinin sorgulanması sağlanır.
b) Bilimsel çalışmalarda ağırlıklı olarak “edu” ve “gov” uzantılı sitelerin kullanıldığı vurgulanır.
T.7.3.34. Grafik, tablo ve çizelgeyle sunulan bilgileri yorumlar.
T.7.3.35. Edebî eserin yazılı metni ile medya sunumunu karşılaştırır.
Kahramanlar, mekân, zaman ve olay yönlerinden karşılaştırılması sağlanır.
T.7.3.36. Metindeki anlatım biçimlerini belirler.
T.7.3.37. Metinde kullanılan düşünceyi geliştirme yollarını belirler.
T.7.3.38. Metindeki iş ve işlem basamaklarını kavrar.
Talimatnamelerin okunması sağlanır.
T.7.4. YAZMA
T.7.4.1. Şiir yazar.
T.7.4.2. Bilgilendirici metin yazar.
a) Öğrencilerin giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinde yazacaklarını belirleyerek bir metin taslağı
oluşturmaları, düşünceyi geliştirme yollarını kullanmaları, yazılı ve çoklu medya kaynaklarından görüşlerini destekleyecek kanıtlar sunmaları sağlanır.
b) Öğrenciler günlük hayattan örnekler vermeye teşvik edilir.
T.7.4.3. Hikâye edici metin yazar.
a) Öğrencilerin zaman, mekân, şahıs ve olay unsurlarını belirleyerek hikâyenin serim, düğüm ve çözüm bölümlerinin taslağını oluşturmaları sağlanır.
b) Öğrencilerin yazım kılavuzundan yararlanmaları ve yeni öğrendiği kelimeleri kullanmaları teşvik edilir.
T.7.4.4. Yazma stratejilerini uygular.
Not alma, özet çıkarma, serbest, kontrollü, kelime ve kavram havuzundan seçerek yazma, bir metinden hareketle yazma ve duyulardan hareketle yazma gibi yöntem ve tekniklerin kullanılması sağlanır.
T.7.4.5. Anlatımı desteklemek için grafik ve tablo kullanır.
T.7.4.6. Bir işi işlem basamaklarına göre yazar.
T.7.4.7. Yazılarını zenginleştirmek için atasözleri, deyimler ve özdeyişler kullanır.
T.7.4.8. Yazılarında anlatım biçimlerini kullanır.
T.7.4.9. Yazdıklarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.
T.7.4.10. Formları yönergelerine uygun doldurur.
T.7.4.11. Kısa metinler yazar.
Haber metni ve/veya anı yazmaya teşvik edilir.
T.7.4.12. Yazdıklarının içeriğine uygun başlık belirler.
T.7.4.13. Ek fiili işlevlerine uygun olarak kullanır.
T.7.4.14. Araştırmalarının sonuçlarını yazılı olarak sunar.
a) Öğrencilerin taslak hazırlamaları, taslaklarında giriş, gelişme, sonuç bölümlerine yer vermeleri sağlanır.
b) Kaynak gösterme hakkında bilgi verilir.
T.7.4.15. Yazılarında geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
Oysaki, başka bir deyişle, özellikle, ilk olarak ve son olarak ifadelerini kullanmaları sağlanır.
T.7.4.16. Yazdıklarını düzenler.
Anlama dayalı anlatım bozuklukları bakımından yazdıklarını gözden geçirmesi ve düzeltmesi sağlanır.
Sınıf düzeyine uygun yazım ve noktalama kuralları ile sınırlı tutulur.
T.7.4.17. Yazdıklarını paylaşır.
Öğrenciler yazdıklarını sınıf ve okul panosu ile sosyal medya ortamlarında paylaşmaya, şiir ve kompozisyon yarışmalarına katılmaya teşvik edilir.
Not: Bu program 2018 - 2019 Eğitim Öğretim Yılında uygulanacaktır.
