Sessiz (Ünsüz) Harfler

Sessiz (Ünsüz) Harfler:

Ağzımızdan bir engele uğrayarak çıkan, tek başlarına okunamayan ve hece oluşturamayan seslerdir.

Türkçe’de 21 sessiz (ünsüz) harf bulunmaktadır.

Sessiz Harfler: b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z.

Sessiz Harflerin söyleniş özellikleri aşağıdaki tablodaki gibidir:

Sesli (Ünlü) Harfler

Sesli Harfler

Ağzımızdan hiçbir engele uğramadan çıkan, tek başlarına söylenebilen seslere ünlü (sesli) harf denir.

Türkçe’de 29 harfin 8’i seslidir. Bu sekiz sesli harf tek başına bir hece oluşturabilirler.

Sesli Harfler: a, e, ı, i, o, ö,u, ü.

Ünlü harfler çıkışları sırasında dilin, dudakların ve ağzın durumuna göre gruplandırılır. Bu gruplandırma aşağıdaki tablodaki gibidir.




a : kalın-düz-geniş
e : ince-düz- geniş
ı : kalın-düz-dar
i : ince-düz-dar
o : kalın-yuvarlak-geniş
ö : ince-yuvarlak-geniş
u : kalın-yuvarlak-dar
ü : ince-yuvarlak-dar

Alfabe

Alfabe: Bir dilde bulunan harflerin tümüdür.

Türklerin kullandığı alfabeler:

1.Göktürk 2.Uygur 3.Arap 4.Latin

Harf

Harf: Seslerin yazıdaki işaretleridir.

Ses

Kulağın duyduğu titreşimlerdir. Dil bilgisinde ise ses, akciğerlerden gelen havanın ses tellerini titreştirmesiyle meydana gelir.

Şive

Şive: Dilin konuşulduğu ülkenin bölgeleri, kentleri, köyleri arasındaki sadece konuşmaya yansıyan farklılıklardır.

Ör: Trakya Şivesi, Konya şivesi, İstanbul Şivesi*(Yazı Dili), Doğu şivesi vb.

Lehçe

Lehçe: Dilin farklı coğrafi bölge ve kültür ayrılıkları nedeniyle birbirinden farklı söyleyiş ve yazılışlarına lehçe denir.

Türkçe’nin Lehçeleri:

1. Anadolu lehçesi*
2. Azeri Lehçesi
3. Çağatay Lehçesi
4. Kıpçak Lehçesi

Dil Bilgisi

Dil Bilgisi: Bir dilin kendi içindeki kurallarına dil bilgisi denir.

Dil

Dil: Duygu, düşünce ve isteklerimizi anlatmakta kullandığımız işaret ve seslere dil denir.

SBS İlköğretim 6 Türkçe Müfredatı

TÜR VE ŞEKİL BİLGİSİ

Düz Yazı Bilgisi
Efsane
Destan
Masal
Hikâye
Tiyatro
Gezi Yazısı
Anı (Hatıra)
Günlük (Günce)
Deneme
Biyografi
Otobiyografi
Mektup
Münazara

Şiir Bilgisi

Dize
Dörtlük
Ölçü
Hece ölçüsü
Serbest şiir
Redif
Kafiye
Kafiye Türleri
Yarım kafiye
Tam kafiye
Zengin kafiye
Cinaslı kafiye
Kafiye Şeması
Düz kafiye
Çapraz kafiye
Sarma kafiye
Şiir Türleri
Lirik şiir
Epik şiir
Didaktik şiir
Fabl
Pastoral
Satirik şiir

Söz Sanatları
Kişileştirme
Benzetme
Abartma

SES BİLGİSİ

Ses, Harf, Hece, Hece Çeşitleri
Sesli Harfler
Sessiz Harfler
Büyük Ünlü Uyumu
Ünsüz Yumuşaması
Ünsüz Benzeşmesi
Ünlü Daralması
Ses Düşmesi
Ses Türemesi
Ulama
Kaynaşma
Sözcük Vurgusu

YAZIM

Büyük Harflerin Yazımı
De'nin Yazımı,
Ki'nin Yazımı,
Mi'nin Yazımı
Kısaltmaların Yazımı
Sayıların Yazımı
Birleşik Sözcüklerin Yazımı
İkilemelerin Yazımı
Pekiştirmelerin Yazımı

NOKTALAMA

Nokta
Virgül
Noktalı Virgül
İki Nokta
Üç Nokta
Soru İşareti
Ünlem İşareti
Tırnak İşareti
Yay Ayraç
Kısa Çizgi
Uzun Çizgi
Kesme İşareti
Düzeltme İşareti

SÖZCÜKTE ANLAM

Çok Anlamlılık
Gerçek Anlam
Mecaz Anlam
Yan Anlam
Terim Anlam
Somut Anlam
Soyut Anlam
Eş Anlamlılık
Karşıt Anlamlılık
Sesteşlik
İkileme
Deyim

CÜMLEDE ANLAM

Tanımlama
Karşılaştırma
Koşula Bağlılık
Neden - Sonuç İlişkisi
Amaç - Sonuç İlişkisi
Öznellik ve Nesnellik
Sitem, Abartma, Kaygı, Tahmin, Özlem, Olasılık ve diğer kavramlar
Cümle Yorumlama
Cümlenin konusu
Cümlede anlatılmak istenen
Benzer - yakın anlamlı cümleler
Cümle Oluşturma
Cümle Tamamlama
Atasözleri

PARÇADA ANLAM

Parçanın Konusu
Şiirin Teması
Parçanın Ana Düşüncesi
Parçanın Yardımcı Düşünceleri
Parçanın Bölümleri
Giriş bölümü
Gelişme bölümü
Sonuç bölümü
Paragraf Tamamlama
Paragraf Oluşturma
Anlatım Türleri
Betimleme
Öyküleme
Açıklama
Tartışma
Karşılaştırma
Örneklendirme

İSİM

İSİM İLE FİİL FARKI
Varlıklara Verilişlerine Göre
Özel isim
Cins isim
Varlıkların Sayılarına Göre
Tekil isim
Çoğul isim
Topluluk ismi
Varlıkların Oluşlarına Göre
Somut isim
Soyut isim
Yansımalı isim
İsimlerde Küçültme

ZAMİR
Sözcük Biçimindeki Zamirler
Kişi (şahıs) zamirleri
Dönüşlülük zamiri
İşaret (gösterme) zamirleri
Belgisiz (belirsiz) zamirler
Soru zamirleri
Ek Biçimindeki Zamirler
İlgi zamiri
İyelik zamirleri

SIFAT
Niteleme Sıfatları
Adlaşmış Sıfat
Belirtme Sıfatları
İşaret (gösterme) sıfatları
Belgisiz (belirsiz) sıfatlar
Soru sıfatları
Sayı sıfatları
Asıl sayı
Sıra sayı
Üleştirme sayı
Kesir sayı
Sıfatlarda Küçültme
Sıfatlarda Pekiştirme

EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM
Başlıca edatlar
Özellikleri
Başka görevlerde kullanılabilenler
Cümleye kattığı anlamlar.
İle
İçin
Gibi
Kadar
Karşı
Beri
Ancak
Yalnız
Sadece
Doğru
Üzere
Dek
Başlıca bağlaçlar
Bağlaçların görevleri
Bağlaçların bazı anlamları
ile
ve
de
ama
fakat
ancak
yalnız
ki
ne... ne...
hem... hem...
ya... ya...
Edat bağlaç farkı
Ünlem

TAMLAMALAR

Sıfat Tamlamaları
Sıfat Tamlamalarının Özellikleri
İsim Tamlamaları
Tamlayan kavramı ve ekleri
Tamlanan kavramı ve ekleri
İsim Tamlamalarının Çeşitleri
Belirtili isim tamlaması
Belirtisiz isim tamlaması
Zincirleme isim tamlaması
Tamlamaların Özellikleri

EKLER

Kök
Gövde
Ek
Yapım Ekleri ve Özellikleri
İsimden isim yapım ekleri
İsimden fiil yapım ekleri
Fiilden isim yapım ekleri
Fiilden fiil yapım ekleri
Çekim Eki - Yapım Eki Farkı
İsim Çekim Ekleri
Hâl ekleri
Çokluk eki
İlgi eki
İyelik ekleri
Eşitlik eki

SÖZCÜK YAPISI
Basit Sözcükler
Türemiş Sözcükler
Birleşik Sözcükler
Birleşik isimler ve oluşumları




6. Sınıf Müfredatı
7. Sınıf Müfredatı
8. Sınıf Müfredatı

SBS İlköğretim 7 Türkçe Müfredatı

TÜR VE ŞEKİL BİLGİSİ

Düz yazı bilgisi

Makale
Anı
Gezi yazısı
Biyografi
Otobiyografi
Roman
Hikâye
Deneme
Fabl
Fıkra
Söyleşi
Masal
Tekerleme
Günce
Mektup
Dilekçe
Tiyatro
Dram
Komedi
Trajedi

Şiir bilgisi

Şiir
Şair
Dize
Dörtlük
Marş
Nakarat

Ölçü
Hece ölçüsü
Serbest şiir
Redif

Kafiye
Kafiye türleri
Yarım kafiye
Tam kafiye
Zengin kafiye
Cinaslı kafiye

Kafiye şeması
Düz kafiye
Çapraz kafiye
Sarma kafiye

Şiir türleri
Lirik şiir
Epik şiir
Didaktik şiir
Pastoral
Satirik şiir

Söz sanatları
Kişileştirme
Benzetme
Abartma

SES BİLGİSİ

Sesli harfler
Sessiz harfler
Hece çeşitleri
Büyük Ünlü Uyumu
Küçük Ünlü Uyumu
Sessiz Yumuşaması
Sessiz Uyumu
Ses Düşmesi
Ses Türemesi
Kaynaşma
Ulama
Darlaşma
Vurgu

NOKTALAMA
Nokta
Virgül
Noktalı virgül
İki nokta
Üç nokta
Soru işareti
Ünlem işareti
Kısa çizgi
Uzun çizgi
Kesme işareti
Tırnak işareti

YAZIM
Büyük harflerin yazımı
Bitişik yazılan birleşik sözcükler
Ayrı yazılan birleşik sözcükler
Yer adlarının yazımı
Yön adlarının yazımı
Kısaltmaların yazımı
Sayıların yazımı
İkilemelerin yazımı,
de’lerin yazımı
ki’lerin yazımı
Soru eki mi’nin yazımı

SÖZCÜKTE ANLAM
Gerçek Anlam
Mecaz Anlam
Deyim Anlam
Terim
Somut Anlam
Soyut Anlam
Eş Anlam
Zıt Anlam
Eş Seslilik
Yansıma
İkileme

CÜMLEDE ANLAM

Neden - Sonuç İlişkisi
Amaç - Sonuç İlişkisi
Koşula Bağlılık
Karşılaştırma
Tanımlama
Özne-l Nesnel Yargılar
Önyargı, Kaygı, Tahmin, Pişmanlık, Özlem vb Duygu ve Kavramlar
Cümle Yorumlama
Cümlenin konusu
Cümlede anlatılmak istenen yargı
Benzer ve yakın anlamlı cümleler
Cümleden çıkarılamayacak yargı
Cümle Tamamlama
Cümle Oluşturma
Vecize
Atasözü

PARÇADA ANLAM

Parçanın Anlam Yönü
Parçanın konusu
Parçanın ana düşüncesi
Parçanın yardımcı düşünceleri
Parçanın Yapı Yönü

Parçanın bölümleri
Giriş
Gelişme
Sonuç
Parçanın oluşturulması
Parçanın tamamlanması
Parçanın Anlatım Yönü
Anlatım Biçimleri
Betimleme
Öyküleme
Açıklama
Tartışma
Örneklendirme
Benzetme
Karşılaştırma
Kişileştirme
Tanımlama
Sayısal verilerden yararlanma

ZARF
Durum (hâl) zarfları
Zaman zarfları
Miktar (azlık-çokluk,ölçü) zarfları
Sözcüklerde derecelendirme
Eşitlik
Üstünlük
En üstünlük
Aşırılık
Yer-yön zarfları
Soru zarfları
Sebep zarfları

FİİL
Fiil Çeşitleri
Kılış Fiilleri
Oluş Fiilleri
Durum Fiilleri

Fiil Çekimleri
Fiillerde Kişi
Fiillerde Kip

Haber (Bildirme) Kipleri
Bilinen (görülen) geçmiş zaman
Öğrenilen (duyulan) geçmiş zaman
Şimdiki zaman
Gelecek zaman
Geniş zaman

Dilek (İsteme) Kipleri
Gereklilik kipi
İstek kipi
Şart kipi
Emir kipi

Fiillerde Olumsuzluk
Fiillerde Soru

Fillerde Anlam (Zaman) Kayması
Şimdiki Zamanın
Geniş zaman yerine kullanılması
Gelecek zaman yerine kullanılması
Geçmiş zaman yerine kullanılması
Emir kipi yerine kullanılması
Gelecek Zamanın
Gereklilik kipi yerine kullanılması
Geniş Zamanın
Bilinen geçmiş zaman yerine kullanılması
Duyulan geçmiş zaman yerine kullanılması
Gelecek zaman yerine kullanılması
İstek Kipinin
Emir kipi yerine kullanılması
Bilinen geçmiş zamanın yerine kullanılması
Emir Kipinin
İstek anlamında kullanılması
Yetersizlik, gücü yetmeme anlamında kullanılması
Gereklilik Kipinin
Emir kipi yerine kullanılması

Ek Fiil
Ek Fiilin Basit Çekimi
Bilinen geçmiş zaman
Duyulan geçmiş zaman
Geniş zaman
Şart kipi

Ek Fiilin Birleşik Çekimi
Hikâye
Rivayet
Şart

Ek Fiilin Olumsuzu
Ek Fiilin Sorusu

Basit Zamanlı Fiiller

Birleşik Zamanlı Fiiller
Birleşik Zamanlı Fiillerin Anlamları
Hikâye Birleşik Zaman
Rivayet Birleşik Zaman
Şart Birleşik Zaman

SÖZCÜK YAPISI
Birleşik Fiiller
Kurallı Birleşik Fiiller
- Yeterlik
- Tezlik
- Sürerlik
- Yaklaşma
Yardımcı Eylemle Kurulan Birleşik Fiiller
Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiiller



6. Sınıf Müfredatı
7. Sınıf Müfredatı
8. Sınıf Müfredatı

SBS İlköğretim 8 Türkçe Müfredatı

TÜR VE ŞEKİL BİLGİSİ

Yazı Türleri

Roman
Hikâye
Masal
Fabl
Makale
Fıkra
Deneme
Sohbet (Söyleşi)
Eleştiri
Gezi
Anı (Hatıra)
Günlük (Günce)
Biyografi (Yaşam öyküsü)
Otobiyografi (Ö z yaşam öyküsü)
Tiyatro
Tiyatro terimleri
Tiyatro türleri
Açık Oturum
Panel
Forum
Nutuk
Mektup
Münazara
Tartışma
Dilekçe

Şiir Bilgisi

Ölçü
Hece
Aruz
Serbest

Kafiye ve Kafiye Türleri
Yarım
Tam
Zengin
Cinaslı
Redif

Kafiye Düzeni
Düz
Çapraz
Sarma

Söz sanatları
Benzetme
Kişileştirme
Konuşturma
Abartma
Cinas
Mecazı mürsel

SES BİLGİSİ

Ses
Harf
Sesli harfler
Sessiz harfler
Türkçe kelimelerdeki sessiz harflerin özellikleri
Hece
Hece Çeşitleri
Kelime
Alfabe
Türk Dilinin Ses Özellikleri
Büyük Ünlü Uyumu
Küçük Ünlü Uyumu
Sessiz Yumuşaması
Sessiz Uyumu
Ses Düşmesi
Ses Türemesi
Kaynaşma (yardımcı ses)
Ulama
Darlaşma
Ses Değişiklikleri
Sözcük Vurgusu

İMLÂ (YAZIM)

Büyük Harflerin Yazımı
Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler
Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler
Yer Adlarının Yazımı
Yön Adlarının Yazımı
Kısaltmaların Yazımı
Sayıların Yazımı
İkilemelerin Yazımı
Fiillerin Yazımı
de’lerin Yazımı
ki’lerin Yazımı
ile’nin Yazımı
Soru Eki mi’nin Yazımı
Ek Eylemin Yazımı
Yazımı Karıştırılan Sözcükler
Yazımı Yanlış Bilinen Sözcükler
Sözcüklerin Satır Sonunda Bölünmesi

NOKTALAMA

Nokta
Virgül
Noktalı Virgül
İki Nokta
Üç Nokta
Soru İşareti
Ünlem İşareti
Kısa Çizgi
Uzun Çizgi
Tırnak İşareti
Kesme İşareti
Yay Parantez
Köşeli Parantez
Düzeltme İşareti

SÖZCÜKTE ANLAM

Çok Anlamlılık
Gerçek Anlam
Mecaz Anlam
Ad Aktarması
Yan Anlam
Terim Anlam
Somut Anlam
Soyut Anlam
Eş Anlam
Zıt Anlam
Eş Seslilik
Dolaylama
Argo
Yansıma
İkileme
Genel Anlam
Özel Anlam
Sözcük İlişkileri
Sözcükler arasındaki anlam ilişkisini bulma
Sözcükler arasındaki anlam ilişkisinin benzerini bulma
Farklı anlamlı sözcüğü bulma
Deyim

CÜMLEDE ANLAM

Atasözü
Öznel Anlatım
Nesnel Anlatım
Düz Anlatım
Dolaylı Anlatım
Mecazlı Anlatım
Değerlendirme
Yorum
Gözlem
Neden - Sonuç İlişkisi
Koşula Bağlılık
Amaç-Sonuç İlişkisi
Karşılaştırma
Tanımlama
Eleştiri
Üslûp
Ön Yargı
İhtimal
Varsayım
Öneri
Kavramlar (Beğenme, şaşma, merak, endişe, sitem, istek...)
Cümle Yorumlama
Cümlenin konusu
Cümlede anlatılmak istenen
Cümleden çıkarılabilecek yargı
Cümleden çıkarılamayacak yargı
Benzer ve yakın anlamlı cümleleri bulma
Anlamca çelişen cümleleri bulma
Cümle Tamamlama
Cümle Oluşturma
Özdeyiş

PARÇADA ANLAM

Parçanın Anlam Yönü
Parçanın Konusu
Tema
Duygu
Karakter
Parçanın ana düşüncesi
Parçanın yardımcı düşünceleri
Parçanın başlığı
Parçanın Yapı Yönü
Parçanın Bölümleri
Giriş
Gelişme
Sonuç
Parçanın Oluşturulması
Parçanın Tamamlanması
Konu bütünlüğünü bozan cümle
Düşüncenin akışını bozan cümle
Paragrafın bölünmesi
Parçaya cümle ekleme
Parçadan cümle çıkarma
Parçadaki cümlelerin yerini değiştirme
Parçayı karşılayan soru
Parçanın Anlatım Yönü
Anlatım Biçimleri
Açıklama (düşünsel anlatım)
Tartışma
Tasvir (betimleme)
Hikâye etme (öyküleme)
Düşünceyi Geliştirme Yöntemleri
Tanımlama
Benzetme
Karşılaştırma
Kişileştirme
Örneklendirme
Tanık gösterme
Anlatımda Yararlanılan Duyular
Görme
Dokunma
Tatma
İşitme
Koklama
Anlatımda Yararlanılan Kavramlar
Doğallık
Özgünlük
Açıklık
Akıcılık
Tutarlılık
Özlülük
Yoğunluk
Evrensellik
Yerellik

FİİLİMSİLER

İsim fiiller
Sıfat fiiller
Zarf fiiller

CÜMLENİN ÖGELERİ

Temel Ögeler
Yüklem
Özne
Gerçek özne
Açık özne
Gizli özne
Sözde özne
Yardımcı Ögeler
Nesne
Belirtili nesne
Belirtisiz nesne
Dolaylı Tümleç
Zarf Tümleci
Cümle Vurgusu
Ara Söz

FİİLLERDE ÇATI
Nesne - Yüklem ilişkisi
Geçişli Fiiller
Geçişsiz Fiiller
Oldurganlık
Ettirgenlik
Özne - Yüklem İlişkisi
Etken Fiil
Edilgen Fiil
Dönüşlü Fiil
İşteş Fiil

CÜMLE ÇEŞİTLERİ

Yüklemlerinin Türüne Göre
Fiil Cümlesi
İsim Cümlesi
Ögelerinin dizilişine Göre
Kurallı Cümle
Devrik Cümle
Eksiltili Cümle
Anlamlarına Göre
Haber cümlesi
Olumlu cümle
Olumsuz cümle
Ünlem cümlesi
Soru cümlesi
Yapılarına Göre
Basit Cümle
Birleşik cümle
Girişik birleşik cümle
Şart birleşik cümle
Sıralı Cümle
Sıralı bağımlı cümle
Sıralı bağımsız cümle
Bağlı Cümle

ANLATIM BOZUKLUKLARI

Anlamsal Bozukluklar
Sözcüğün yanlış anlamda kullanılması
Sözcüğün yanlış yerde kullanılması
Gereksiz sözcük kullanılması
Anlamca çelişen sözcüklerin kullanılması
Mantık hataları
Anlamca belirsizlik
Deyim ve atasözlerinin yanlış kullanılması
Yapısal Bozukluklar
Tamlama yanlışlıkları
Eklerin yanlış kullanılması
Özne -yüklem uyumsuzluğu
Tekillik - çoğulluk bakımından
Olumluluk - olumsuzluk bakımından
Kişi bakımından
Öge eksikliği
Özne eksikliği
Nesne eksikliği
Tümleç eksikliği
Ek eylem eksikliği
Noktalamadan kaynaklanan bozukluklar


6. Sınıf Müfredatı
7. Sınıf Müfredatı
8. Sınıf Müfredatı